هر آنچه باید در مورد معاینه فنی خودرو بدانید

خودروها نیز همانند هر وسیله دیگری، نیازمند تعمیر و نگهداری هستند و در طول زمان، دچار فرسودگی می‌شوند. خودروهای فرسوده اگر به‌موقع تعمیر نشوند، علاوه بر افزایش شانس تصادف، هوا را نیز آلوده می‌کنند؛ از این رو، پلیس راهور، چند سالی هست که دریافت معاینه فنی برای اتومبیل‌های داخلی و حتی خارجی را الزامی کرده است. 

بنا بر آخرین قوانین ابلاغ‌شده، خودروهایی که بیش از 4 سال از عمر آن‌ها می‌گذرد، فرسوده تلقی شده و لازم است معاینه فنی خودرو را به صورت سالانه، دریافت کنند. مطابق با قانون، خودروهایی که در این مدت به مراکز معاینه فنی مراجعه نکنند، مشمول جریمه خواهند شد. 

در ادامه همراه ما باشید تا ضمن صحبت در مورد میزان جریمه و همچنین شیوه استعلام معاینه فنی، شما را به صورت کامل با تمام مراحل دریافت معاینه فنی، آشنا کنیم.  

برای دریافت معاینه فنی خودرو به کجا مراجعه کنیم؟

برای دریافت معاینه فنی، مراکز متعددی در شهرهای مختلف ایران وجود دارد که به صورت روزانه مشغول فعالیت هستند. تعداد این مراکز در شهرهای بزرگ، معمولا بیشتر است تا در وقت متقاضیان، صرفه‌جویی شود.  

متقاضیان می‌توانند در روزهای کاری هر هفته، به صورت حضوری به مرکز مربوطه در شهر خود مراجعه کرده و مراحلی که در ادامه بیان می‌کنیم را تا انتها طی کنند. البته، بسته به اینکه به کدام مرکز مراجعه کنید، ممکن است با صف‌های بسیار طولانی مواجه شوید. در این صورت، بهتر است به فکر ثبت نام معاینه فنی خودرو و دریافت نوبت باشید تا در زمان شما صرفه‌جویی شود.

نوبت‌دهی معمولا در تمامی مراکز به صورت حضوری انجام می‌شود. هرچند، از آنجایی که جمعیت در پایتخت بسیار زیاد است، متقاضیان ساکن تهران برای دریافت نوبت به صورت غیر حضوری می‌توانند به وب‌سایت inspection.tehran.ir یا my.tehran.ir مراجعه کنند. به علاوه، از طریق شماره تلفن 96006000 نیز قادر به رزرو نوبت به صورت غیر حضوری خواهید بود.  

هزینه معاینه فنی خودرو چقدر است؟

نرخ‌نامه معاینه فنی خودرو، هر ساله توسط پلیس راهور تعیین می‌شود. مطابق با آخرین بخش‌نامه ابلاغ‌شده، هزینه معاینه فنی خودرو برای سال 1403، به شرح زیر است:

• خودروهای سبک: بار اول 92 هزار تومان؛ بار دوم 19 هزار و 500 تومان؛ بار سوم 30 هزار تومان
• خودروهای سنگین: بار اول 119 هزار تومان؛ بار دوم، 22 هزار تومان؛ بار سوم 33 هزار تومان
• موتور سیکلت: بار اول 22 هزار تومان؛ بار دوم، 6 هزار تومان؛ بار سوم 6 هزار تومان

توجه داشته باشید که برای دریافت معاینه فنی می‌توان به هر مرکزی در هر شهری مراجعه کرد. اگر در مرحله اول با مردودی مواجه شوید، هزینه مراجعه برای دوم تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند؛ این قانون البته فقط در شرایطی است که به همان مرکز مراجعه کرده باشید؛ در غیر این صورت، باید هزینه مراجعه اول پرداخت شود. هزینه مربوط به خودروهای گازسوز به دلیل نیاز به بازرسی چشمی منبع گاز نیز جداگانه محاسبه می‌شود. 

مدارک مورد نیاز برای دریافت معاینه فنی خودرو

هنگام مراجعه به مراکز معاینه فنی، حتما باید سند ماشین یا اصل کارت خودرو را به همراه کارت شناسایی معتبر به همراه داشته باشید تا کارهای ثبت سیستمی انجام شود. اگرچه معمولا کارت ملی کافی است، ولی توصیه می‌کنیم شناسنامه را نیز همراه داشته باشید. اگر خودرو متعلق به خودتان نیست، بهتر است مدارک شناسایی مالک نیز همراه شما باشد تا با هیچ مشکلی مواجه نشوید.

در کنار مدارک شناسایی، فرمی مخصوص عیوب ظاهری نیز در اختیارتان قرار می‌گیرد که باید آن را به‌دقت پر کرده و تحویل دهید.  

مراحل معاینه فنی خودرو

اگر صبح زود به مراکز معاینه فنی مراجعه کنید، خبری از صف‌های طولانی نیست و ماشین‌ها یکی پس از دیگری وارد مرکز مورد نظر می‌شوند. بعد از ورود، باید خودرو در جایگاه مشخص‌شده مقابل دوربین قرار دهید تا تصویر آن ثبت شود؛ سپس برای پذیرش به دفتر مراجعه کنید. 

مابقی کارها در قالب 7 مرحله کلی انجام می‌شود که در ادامه، به تفصیل در مورد آن‌ها صحبت خواهیم کرد. توجه داشته باشید که ممکن است برخی از آزمون‌ها در بعضی مراکز، با ترتیب دیگری انجام شوند، اما رویکرد کلی کاملا یکسان است. 

بازرسی چشمی

بعد از ورود به مرکز معاینه فنی خودرو، ابتدا شکل ظاهری ماشین به صورت کامل توسط کارشناس مورد بررسی قرار می‌گیرد تا از سلامت بخش‌های مهمی مانند آینه‌ها، شیشه‌ها، برف پاک‌کن، بوق، کمربند ایمنی، لاستیک‌ها، چراغ‌ها و … اطمینان حاصل شود. در برخی موارد، ممکن است کارشناس سراغ چیزهای دیگری مانند میزان پوسیدگی بدنه، عملکرد اگزوز و صدای آن، برخی متعلقات خودرو و … نیز برود. 

در صورتی که لوازم نصب‌شده روی خودرو مانند بوق، چراغ‌ها یا رینگ‌ها غیر استاندارد باشند، با مردودی مواجه خواهید شد. 

آزمون میزان آلایندگی

در مرحله بعدی معاینه فنی خودرو، با اتصال یک دستگاه به اگزوز خودرو، میزان آلایندگی‌های آن به صورت کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر میزان آلاینده‌هایی مانند دی‌اکسید کربن و مونواکسید کربن یا دیگر موارد، بیش از حد مجاز باشد، مابقی تست‌ها انجام نخواهد شد.  

آزمون کمک فنرهای ماشین

بعد از تست آلایندگی، باید با خودرو به سمت دستگاه مخصوصی حرکت کنید که وضعیت کمک فنرهای ماشین را به صورت کامل آزمایش می‌کند. در صورتی که کمک فنرهای ماشین آسیب دیده باشند، شانس واژگونی در حین رانندگی تا حد زیادی افزایش پیدا کرده و همین مسئله می‌تواند باعث مردودی درخواست شما برای معاینه فنی خودرو شود.  

بازبینی ترمزها

در همین بخش، عملکرد ترمزهای خودرو و همچنین ترمز دستی نیز با استفاده از دستگاه‌های مخصوص، مورد بررسی قرار می‌گیرند؛ برای این کار، معمولا از شما خواسته می‌شود تا در زمان اعلامی، خیلی سریع و محکم ترمز بگیرید. 

توصیه می‌کنیم پیش از مراجعه به هر یک از مراکز معاینه فنی خودرو، از لنت‌های نو و روغن ترمز مناسب استفاده کنید تا شانس گزارش خطا در این مرحله، به کمترین میزان برسد. 

بررسی سیستم تعلیق

در این مرحله، سیستم تعلیق که نقشی اساسی در هدایت‌پذیری و کنترل ماشین دارد هم مورد آزمایش قرار می‌گیرد. کارشناس باید مطمئن شود که تمامی اتصالات و قطعات، درست و محکم در جای خود قرار گرفته و هیچ مشکلی ندارند. 

بررسی میزان انحراف و هم راستایی چرخ ها

ششمین آزمون معاینه فنی خودرو به تنظیم بودن فرمان و همچنین سالم بودن جلوبندی خودرو مربوط می‌شود. مطابق با قوانین موجود، میزان انحراف خودرو به ازای هر 1000 متر، نباید بیشتر از 7 متر باشد؛ در غیر این صورت، احتمالا با اعلام مردودی از سوی کارشناس مواجه خواهید شد. 

بررسی چراغ ها

در آخرین مرحله معاینه فنی خودرو نیز سلامت چراغ‌های ماشین و عملکرد آنها مثل شدت روشنایی و زاویه پرتاب نور مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

مردودی معاینه فنی خودرو به چه معناست؟

یکی از اصطلاحاتی که در مراکز معاینه فنی خودرو زیاد شنیده می‌شود، مردودی معاینه است. مردودی به این معنی است که خودروی شما در آزمون‌هایی که به منظور اطمینان از سلامت و عملکرد خودرو انجام می‌شود، با مشکلاتی همراه بوده و استانداردهای لازم را نداشته است. 

در صورت مردودی معاینه فنی خودرو، باید ایرادات اعلامی را رفع کرده و مجددا به همان مرکز مراجعه کنید. توجه داشته باشید که اگر در این مرحله به مرکز دیگری مراجعه کنید، تمامی آزمایش‌ها از ابتدا انجام می‌شود. 

چند نکته مهم در مورد معاینه فنی ماشین

پیش از اینکه به مراکز معاینه فنی خودرو مراجعه کنید، بهتر است به نکات زیر توجه داشته باشید:

• در صورتی که کمتر از 4 سال از زمان تولید خودرو شما می‌گذرد، نیازی به دریافت معاینه فنی خودرو نخواهید داشت. 
• ساعت کاری مراکز معاینه فنی، معمولا از 7 تا صبح تا 2 بعد از ظهر است. هرچند، برخی مراکز تا ساعت 10 شب نیز خدمات‌رسانی می‌کنند.
• مدت زمان اعتبار کارت معاینه فنی خودرو برای ماشین‌های معمولی، یک سال و برای خودروهای عمومی با عمر کمتر از 10 سال، 6 ماه است؛ خودروهای عمومی سبک و سنگین با عمر بیشتر از 10 سال هم باید هر 3 ماه یک‌بار برای دریافت معاینه فنی مراجعه کنند.
• در صورتی که به هر دلیلی معاینه فنی خودرو شما تمام شده باشد و برای دریافت آن اقدام نکرده باشید، در صورت بازرسی مدارک ماشین توسط افسر راهور، مشمول پرداخت جریمه خواهید شد. دوربین‌های برخی از مناطق نیز به صورت هوشمند، وضعیت معاینه فنی را بررسی کرده و شما را به صورت هوشمند جریمه می‌کنند.
• هزینه دریافت معاینه فنی برای تاکسی‌های تهرانی که پروانه معتبر از سازمان تاکسیرانی داشته باشند، برای بار اول رایگان و برای بار دوم، با 50 درصد تخفیف همراه است. 
• متقاضیان می‌توانند در صورت تمایل، معاینه فنی برتر را نیز دریافت کنند؛ برای این کار، آزمایش‌های انجام‌شده روی ماشین با سخت‌گیری بیشتری انجام شده و در عوض، تا 30 درصد تخفیف برای پرداخت عوارض ترافیک آزادراهی دریافت خواهید کرد. 

در کنار موارد، توصیه می‌کنیم پیش از مراجعه به هر یک از مراکز معاینه فنی خودرو، از سلامت بخش‌های مختلف ماشین اطمینان حاصل کنید چرا که با مراجعه به مراکز در صورت وجود مشکل، تنها زمان شما هدر خواهد رفت. 

سخن پایانی

در صورتی که قبل یا بعد از مراجعه به مراکز معاینه فنی خودرو نیاز به تعویض قطعات داشته باشید، زدفیت در کنار شما خواهد بود. 

زدفیت سال‌هاست که در زمینه واردات و عرضه لوازم یدکی ماشین‌های چینی، فعالیت داشته و این محصولات را با تضمین اصالت و قیمت در اختیار شما قرار می‌دهد. در نتیجه، برای خرید لوازم یدکی خودرو بدون نیاز به مراجعه حضوری، کافی‌ است سفارش خود را روی زدفیت ثبت کرده و محصول مورد نیاز را در کمترین زمان درب منزل دریافت کنید.