ضد یخ چیست؟ معرفی انواع ضد یخ خودرو و زمان تعویض آن
موتور خودروی شما همواره در معرض خطر افزایش و کاهش دما قرار دارد. حتما خودتان تجربه کرده یا شنیدهاید که در فصل زمستان بهویژه پس از چند ساعت خاموشی، موتور خودرو میتواند یخ بزند. ماده ضد یخ دقیقا به همین منظور اختراع شده است. سیالی که با ترکیب مشخصی از مواد شیمیایی ساخته شده و در کنار آب مقطر به رادیاتور و سیستم خنککننده ماشین شما اضافه میشود. این مایع رنگی، علاوه بر خاصیت ضد انجماد خود، مزایای دیگری نیز دارد که همگی برای عملکرد بهینه موتور ضروری هستند.
اما ضد یخ چیست؟ چه ترکیباتی دارد؟ انواع آن کدامند و چه موقع باید آن را تعویض کرد؟ در این مقاله به این سوالات و جزئیات مهم دیگر پاسخ میدهیم. با ما همراه شده و با یکی از مهمترین سیالهای موجود در خودروی خود آشنا شوید.
ضد یخ چیست و چه کار می کند؟
یخ زدن موتور و دیگر بخشهای سیستم خنککننده در فصل زمستان و بهخصوص در مناطق جغرافیایی سردسیر امری شایع است. این اتفاق میتواند آسیبهای جدی برای موتور، رادیاتور، شیلنگها، واتر پمپ و غیره به همراه داشته باشد.
ضد یخ (Antifreeze) مایعی است که با نسبت مشخص با آب مقطر اضافه شده و از طریق رادیاتور و دیگر بخشهای سیستم خنککننده، وارد موتور شده و در آن گردش میکند. خاصیت اصلی این مایع، پایین آوردن نقطه انجماد آب است. همچنین با افزایش نقطه جوش مایع خنککننده موتور از افزایش بیش از حد دما جلوگیری میکند.
ضد یخ همچنین خواص دیگری نیز دارد که از مهمترین آنها میتوان به جلوگیری از خوردگی و پوسیدگی قطعات درون موتور اشاره کرد. این ماده، همچنین از جمع شدن رسوبات در قسمتهای مختلف جلوگیری میکند. رسوباتی که میتوانند سبب استهلاک بیشتر، پوسیدگی و سوراخ شدن بخشهایی مانند رادیاتور و غیره شوند.
ماده اصلی تشکیلدهنده ضد یخ خودرو یا اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول است. در کنار این دو و به میزان حداکثر ۱۰ درصد نیز افزودنیهای دیگر مانند سیلیکات، نیترات، آزول، سدیم سیلیکات، سدیم مولیبدات، دی سدیم فسفات و بورات به آن اضافه میشود. مواد اولیه اصلی، وظیفه کاهش دمای انجماد و افزایش دمای جوش را بر عهده دارند. مواد دیگر نیز با هدف اضافه کردن خاصیت ضد اکسیداسیون به مایع خنککننده بهکار میروند. ضد یخ درنهایت با نسبت مشخص با آب مقطر مخلوط شده و بهعنوان آب رادیاتور استفاده میشود.
سازوکار گردش ضد یخ چیست؟
سازوکار چرخش مایع خنککننده یا ضد یخ ماشین به این صورت است که پس از روشن شدن خودرو، واتر پمپ آن را از مخزن آب رادیاتور به درون موتور پمپاژ میکند. مایع پس از عبور از همه قسمتهای موتور و خنک کردن آن، دوباره به رادیاتور بازگشته و در آنجا توسط فن خنک میشود. پس از کاهش دما نیز مجددا وارد سیستم موتور شده و به جریان درمیآید.
در این سیستم منبع انبساط و شیلنگ سرریز، وظیفه تنظیم فشار مایع را برعهده دارند. قطعه مهم دیگر نیز ترموستات یا شیر حرارتی است که با باز و بسته شدن خود، دمای ضد یخ را کنترل میکند. در خودروهای جدیدتر نیز از سنسور دما برای روشن کردن فنهای برقی استفاده میشود. عملکرد صحیح همه این قطعات در کنار هم سبب میشود که دمای موتور روشن بین ۹۰ تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد ثابت بماند.
بنابراین، کاهش مداوم ضد یخ و یا عملکرد ناقص آن تنها مربوط به کیفیت آن نشده و میتواند به دلیل نقص هر یک از قطعات سیستم خنککننده باشد. در صورت نیاز به تعویض این قطعات، شرکت زدفیت در کنار شماست. این شرکت بهعنوان یک تامینکننده و فروشنده قطعات یدکی انواع خودروهای وارداتی، کیفیت و اصالت محصولات خود را تامین کرده و در زمینه خرید لوازم یدکی خودرو، مشاورههای لازم را نیز به شما ارائه میدهد.
انواع ضد یخ کدام اند؟
بهعنوان یک صاحب خودرو لازم است که با انواع ضد یخ و ویژگیهای هر یک آشنایی داشته و بهترین محصول را بسته به شرایط آبوهوایی، نوع موتور و نوع خودرو انتخاب کنید. مهمترین انواع ضد یخ ماشین عبارتند از:
- IAT؛ به رنگ سبز و ساختهشده با افزودنیهای غیرآلی و اسیدی
- OAT؛ به رنگ نارنجی و ساختهشده با افزودنیهای آلی
- HOAT یا هیبریدی یا ترکیبی؛ به رنگ زرد و ترکیبی از انواع دیگر ضدیخهای OAT.
- HOAT بدون فسفات؛ به رنگ فیروزهای و شامل مواد افزودنی بدون فسفات
- P-HOAT یا فسفاته؛ به رنگ صورتی یا آبی و شامل ضد یخ HOAT فسفردار
- Si-OAT؛ به رنگ بنفش و شامل ماده سیلیکات و ضد یخ نوع OAT
هر یک از انواع خودرو به نوع مشخصی از ضد یخ نیاز دارند. بهعنوان مثال بهترین ضد یخ برای خودروهای تویوتا، نیسان، هیوندایی، کیا، هوندا و محصولات بسیاری از شرکتهای آسیای شرقی، نوع P-HOAT یعنی ضد یخ آبی یا صورتی است.
ویژگی های بهترین ضد یخ چیست؟
در میان انواع ضد یخ، چهار نوع Si-OAT، OAT، HOAT و بدون فسفات HOAT بهترین کیفیت را دارند. آنها توسط شرکتهای خودروسازی مهم اروپایی و امریکایی مانند مرسدس بنز، BMW، آئودی، پورشه، فورد، کرایسلر و ولوو توصیه شده و مورد استفاده قرار میگیرند. برای خودروهای تولیدشده در کشور ما اما انواع غیرآلی و آلی IAT و OAT مناسبتر بوده و از نظر قیمت نیز مقرونبهصرفهتر هستند. همانطورکه گفتیم، اگر صاحب خودروهای وارداتی چینی هستید، بهترین ضد یخ برای شما نوع P-HOAT است.
بهطورکلی، بهترین ضد یخ، محصولی است که تحت قوانین و استانداردهای بینالمللی ساخته شده و دارای گواهی نامههای کیفی معتبر باشد. علاوه بر این، لازم است محصولات برندهای معروف را از فروشگاههای معتبر لوازم یدکی خودرو خریداری کنید.
دمای انجماد یک ضد یخ ماشین باکیفیت، بین منفی ۳۵ تا منفی ۳۷ درجه سانتیگراد و دمای جوش آن نیز بین ۲۵۰ تا ۲۷۰ درجه سانتیگراد است. هنگام خرید این محصول باید به دمای انجماد آن دقت کرده و آن را با حداقل دمای منطقه جغرافیایی خود مقایسه نمایید.
زمان تعویض ضد یخ ماشین و علائم آن
زمان تعویض ضد یخ معمولا در دفترچه راهنمای هر خودرو درج میشود. علاوه بر این، بر روی خود محصول نیز معمولا تاریخ انقضای آن را مشاهده میکنید. این تاریخی است که تا آن زمان و در صورت درست بودن دیگر شرایط، ضد یخ میتواند دمای موتور را در منطقه مورد نظر نگه داشته و خاصیت ضدخوردگی خود را نیز حفظ کند.
اما معمولا و بر حسب تجربه، زمان تعویض ضد یخ خودرو، حداقل یک سال و حداکثر سه سال پس از استفاده است. حتی محصولات بهترین و گرانترین برندهای دنیا مانند Zerex، Prestone، Peak و Valvoline نیز بیشتر از این مدت نمی توانند خواص خود را حفظ کنند. از نظر کیلومترهای طیشده نیز معمولا پس از ۸۰ هزار کیلومتر باید ضد یخ آن را تعویض کرد.
چهار علامت زمان تعویض ضد یخ خودرو
اما ممکن است پیش از موعد استاندارد ذکرشده در دفترچه خودرو به تعویض ضد یخ آن نیاز باشد. در صورت مشاهده برخی علائم باید سطح این مایع و کیفیت آن را بررسی کرده و در صورت لزوم آن را عوض کنید. در بیشتر مواقع، معمولا شاهد نشتی ضد یخ از سیستم خنککننده هستیم که باید عامل آن را پیدا و برطرف کنید. در برخی خودروها چراغی روی داشبورد برای این منظور تعبیه شده که روشن شدن آن را نیز باید جدی بگیرید.
برای تشخیص سطح این مایع در رادیاتور نیز باید از نوار تشخیص استفاده کنید. همچنین اگر رنگ ضد یخ ماشین تغییر کرده و کدر شده، موعد تعویض آن فرا رسیده است. مهمترین علائم نشتی ضد یخ یا کاهش سطح آن به هر دلیل را در این قسمت بررسی میکنیم.
بوی غیرعادی در داخل کابین
در صورت نشتی ضد یخ،، بوی آن در درون کابین خودرو به مشام خواهد رسید. این بو بهویژه زیر صندلی شاگرد شدیدتر است. با نشتی این مایع و تبخیر آب آن، ممکن است لایهای از چربی نیز روی پنجرهها تشکیل شود.
گرمای ناکافی بخاری
کافی بودن سطح ضد یخ برای عملکرد درست و بهینه بخاری ضروری است. در غیر این صورت، شاهد گرمای ناکافی آن هستیم. در این صورت ابتدا سطح ضد یخ ماشین را بررسی کنید. همچنین احتمال خرابی ترموستات نیز وجود دارد.
خاموش شدن و روشن نشدن خودرو
موتور برخی خودروهای مجهز به سیستمهای کامپیوتری با کاهش سطح ضد یخ و افزایش غیرمعمولی دما، بهطور خودکار خاموش میشود. در این صورت، پس از خنک شدن خودرو باید ضد یخ آن را بررسی کرده و در صورت لزوم آن را شارژ یا عوض کنید. همچنین اگر در فصل زمستان، خودرو مرتبا به سختی روشن میشود، بهتر است قبل از جدیتر شدن مشکل، آن را نزد تعمیرکار ببرید.
افزایش مصرف سوخت و کاهش شتاب
اگر ضد یخ ماشین کهنه باشد یا سطح آن کاهش یابد، عملکرد موتور تحت تاثیر قرار میگیرد. در این موارد معمولا شاهد کاهش شتاب خودرو بهخصوص در سرعتهای بالا هستیم. همچنین ممکن است مصرف سوخت شما نیز افزایش یافته و صدای موتور شدیدتر شود.
سخن آخر؛ اهمیت تعویض به موقع ضد یخ
وجود مایع خنککننده کهنه و ناکارآمد در موتور، سبب بروز انواع خسارات کوچک و بزرگ در آن میشود. از سوراخ شدن شیلنگها و واترپمپ گرفته تا خرابی سرسیلندر و سوراخ شدن رادیاتور و در نهایت آسیب جدی به موتور، نمونهای از آنها هستند. در صورت خرابی این قطعات نیز لازم است آنها را با قطعات اورجینال و باکیفیت تعویض کنید.
شرکت زدفیت، واردکننده و توزیعکننده انواع قطعات یدکی خودروهای خارجی در ایران است. در صورت نیاز به هر یک از قطعات سیستم خنککننده بهراحتی آن را بر اساس مدل خودروی خود در وبسایت ما جستجو کرده و قیمت آن را از همکاران ما استعلام کنید. ارسال سریع به سراسر نقاط کشور، قیمت رقابتی و ضمانت اصالت کالا از مزایای خرید از زدفیت هستند.
