دیاگ چیست؟ آموزش نحوه دیاگ زدن + انواع و هزینه ها

اگر صاحب خودرو باشید، حتما عبارت «دیاگ زدن» به گوش‌تان خورده است. اگر می‌خواهید بدانید که منظور از دیاگ خودرو چیست و چه کاربردی دارد، تا انتهای این مقاله در کنار ما باشید. در ادامه، ضمن صحبت در مورد انواع دستگاه‌های دیاگ، شیوه استفاده از این وسیله را نیز به صورت کامل تشریح خواهیم کرد.

دیاگ چیست؟

موتور ماشین، پیچیده‌ترین قسمت در هر خودرویی به حساب می‌آید و عملکرد خاص آن می‌تواند به دلایل مختلف، در طول زمان دچار مشکل شود. از دیرباز که شرکت‌های مختلف در حال تولید خودروها هستند، همواره به دنبال راهی بوده‌اند تا بتوانند این مشکلات را بدون باز کردن قطعات و تست تک به تک آن‌ها، شناسایی کنند تا علاوه بر هزینه، در زمان نیز به شکل قابل توجهی صرفه‌جویی شود. راه حل تولیدکنندگان، ساخت کامپیوتر خودرو (ECU) و اتصال آن به موتور و دیگر اجزای مرتبط با آن مانند سنسورها بود. این کامپیوترها، خطاهای مختلف را بر اساس الگویی مشخص، داخل خود ذخیره می‌کنند تا در موارد لزوم بتوان از آن‌ها استفاده کرد. 

دستگاه دیاگ خودرو، در واقع وسیله‌ای است که با اتصال آن به کامپیوتر خودرو، می‌توان این کدها و خطاها را مشاهده کرده و خیلی سریع، مشکل ماشین را برطرف کرد. در حقیقت، دیاگ کوتاه‌شده کلمه انگلیسی diagnosis به معنی «تشخیص» است و دستگاه دیاگ، می‌تواند تمام خطاهای موتور را نشان دهد. دیاگ زدن نیز یک اصطلاح عامیانه، به معنی اتصال دستگاه به کامپیوتر ماشین برای پیدا کردن و رفع مشکلات است. 

توجه داشته باشید که همه خودروهای موجود در بازار، به کامپیوتر یا ECU مجهز نیستند و این یعنی نمی‌توان از دیاگ برای آن‌ها استفاده کرد. در چنین شرایطی، باید کار شناسایی و رفع مشکل را به تعمیرکاران حرفه‌ای بسپارید.  

انواع دستگاه دیاگ خودرو

همان‌طور که احتمالا بدانید، در بازار می‌توان نمونه‌های بسیار متنوعی از دستگاه‌های دیاگ را پیدا کرد که هرکدام از آن‌ها، با ویژگی‌ها و امکانات مخصوص به خود به دست کاربران می‌رسند. 

پیش از معرفی این دستگاه‌ها، بد نیست اشاره کنیم که برخی از این وسایل صرفا با برندهای خاص کار کرده یا فقط برای مدل‌های مخصوصی طراحی می‌شوند. برای مثال ممکن است شما در بازار بتوانید دستگاهی با هزینه پایین‌تر را پیدا کنید که توسط شرکت‌های ایرانی توسعه پیدا کرده و مخصوص خودروهای داخلی نیز باشد. در آن سو، دستگاه‌های بسیاری هم وجود دارند که از سیستم بسیاری از خودروهای ایرانی و خارجی پشتیبانی می‌کنند. در صورت تهیه دستگاه‌های پیشرفته‌تر یا نمونه‌هایی که از مدل‌های بسیار زیاد پشتیبانی کنند، احتمالا باید هزینه بالاتری را هم پرداخت کنید.  

عوامل مختلفی روی قیمت دستگاه دیاگ خودرو اثرگذار است که توانایی دستگاه در شناسایی هوشمند مدل خودرو، شناسایی اتوماتیک مشکلات، مدت زمان آزمایش و ارائه گزارش، دقت در گزارش‌ها و جزئیات مربوط به آن‌ها، امکانات مربوط به ریست و کالیبره کردن قسمت‌های مختلف ماشین، پشتیبانی از زبان‌های مختلف، آپدیت نرم‌افزاری برای اضافه شدن پشتیبانی از خودروهای جدید و … برخی از این موارد هستند. گفتنی‌ است برنامه دیاگ خودرو هم بسته به نوع آن می‌تواند متفاوت باشد.  

دیاگ لپ تاپی یا ثابت

این مدل از دستگاه های دیاگ که امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، یک لپ تاپ با نرم‌افزارهای مخصوص به حساب می‌آیند و با اتصال به ECU خودرو، خیلی سریع و راحت قادر به شناسایی مشکلات خواهند بود. 

دیاگ تبلتی یا موبایلی

این نوع از دستگاه‌ها، شامل یک تبلت با نرم‌افزار اختصاصی شده و بزرگترین مزیت آن‌ها، نمایشگر لمسی با رابط کاربری بسیار ساده است. این دستگاه‌ها، عموما قابی ضد ضربه هم دارند تا شانس آسیب دیدن آن‌ها به کمترین میزان برسد. 

دیاگ قابل حمل

ساده‌ترین نوع دستگاه دیاگ خودرو، مدل‌های قابل حمل یا پرتابل هستند. این دستگاه‌ها به واسطه اندازه کوچک خود، حمل ساده‌ای داشته و کار کردن با آن‌ٔ‌ها نیز بسیار ساده است. برای استفاده، کافیست دیاگ را به کامپیوتر خودرو متصل کنید تا مشکلات مربوطه، روی صفحه به نمایش در آیند. قیمت این دستگاه‌ها در مقایسه با سایر موارد، به‌مراتب پایین‌تر است.  

چه زمانی باید به فکر دیاگ زدن باشیم؟

اگرچه زیر کاپوت، قطعات کوچک و بزرگ زیادی وجود دارد که هر کدام می‌توانند نقشی اساسی را عملکرد درست ماشین ایفا کنند، اما هیچ بخشی به اندازه موتور ماشین مهم نیست؛ از این رو، عمده داده‌های مربوط به ECU یا کامپیوتر خودرو، مربوط به موتور هستند و با مشاهده هرگونه اختلال در عملکرد درست آن، باید از دستگاه دیاگ استفاده کرد.

اگر بخواهیم کمی دقیق‌تر بگوییم، مشکلاتی مانند استارت بد ماشین، روشن شدن چراغ‌های چک، مصرف سوخت بالا، اختلال در عملکرد جعبه دنده، ریپ زدن خودرو، کاهش قدرت و توان خودرو، لرزش موتور یا اتاق و … همگی می‌توانند با دیاگ زدن برطرف شوند و همین مشکلات را می‌توان اصلی‌ترین علت دیاگ زدن ماشین مطرح کرد. 

برای مثال در خودروهای برند جک، چری و … با دیاگ زدن می‌توان وجود مشکل احتمالی در قطعات زیر را شناسایی کرد:

• سنسور دمای آب JAC J5 AT & J3 MT
• سنسور هرز گرد 620 1.6;620 1.8;X60 AT;X60 MT
• سنسور OCV تنظیم کننده روغن میل لنگ 620 1.8;X60 AT;X60 MT
• سنسور موقعیت میل لنگ ARRIZO5 MT COMFORT
• سنسور دما و فشار هوای ورودی MVM X22 MT
• سنسور دما و فشار هوای ورودی (MAP)MVM110-AMTMVM X22 MT

برخی مواقع، ممکن است سیستم ترمز خودرو، به درستی عمل نکند؛ در چنین شرایطی با دیاگ زدن، مشکلات مربوط به ترمز ABS را هم می‌توان برطرف کرده و در صورت نیاز، حسگرهای مربوطه را تعویض کرد؛ قطعاتی مانند:

• سنسور ABS چرخ جلو چپ JAC S5 AT
• سنسور ABS چرخ جلو راست JAC S5 AT

آموزش دیاگ زدن در 4 گام

فرآیند دیاگ زدن خودرو، چهار مرحله اصلی دارد:

1. اتصال دستگاه دیاگ
2. شناسایی خطاها
3. خواندن کدها
4. رفع مشکلات

در ادامه، به تفصیل در مورد هر بخش صحبت می‌کنیم:

1. اتصال دستگاه دیاگ به ماشین

اولین مرحله از دیاگ خودرو، اتصال صحیح دستگاه به ماشین است. به صورت کلی، خودروهای موجود در بازار، درگاهی استاندارد از نوع OBD دارند که می‌تواند اطلاعات ECU یا کامپیوتر ماشین را به دستگاه دیاگ منتقل کند. این درگاه، معمولا جایی در نزدیکی زیر فرمان یا داشبورد تعبیه شده است. 

بعد از اتصال صحیح و درست دیاگ به درگاه OBD، لازم است اتومبیل خود را روشن کرده و تا انتهای کار نیز آن را خاموش نکنید؛ در این مرحله باید دستگاه دیاگ را نیز روشن کنید. البته، در برخی موارد نیازی به روشن کردن ماشین است. 

روشن کردن دستگاه دیاگ ماشین هم به سادگی فشردن یک کلید است و برای این کار، نیاز به انجام کار خاصی نخواهد بود. 

2. شناسایی خطاها

در مرحله بعدی، نوبت به دریافت و شناسایی خطاها می‌رسد. در بسیاری از موارد، زمانی که دیاگ می‌زنید، ECU خودرو به صورت خودکار شناسایی شده و دستگاه شروع به اسکن کردن کامپیوتر خودرو می‌کند. در صورتی که دستگاه شما فاقد این ویژگی است، باید به صورت دستی، مدل خودرو و ECU آن را انتخاب کنید. 

بعد از تایید نوع ECU و شناسایی سیستم، فرآیند شناسایی خطاها آغاز شده و ظرف چند ثانیه، تمام اشکالات، نمایش داده می‌شود. برخی از دستگاه‌ها، اطلاعات را مستقیما روی صفحه نمایش می‌دهند، در حالی که برخی از دستگاه‌ها، این اطلاعات را روی کامپیوتر ذخیره می‌کنند.

مسئله‌ای که در آموزش دیاگ خودرو باید به آن توجه داشت، تفاوت در نوع برنامه دیاگ خودرو است؛ بدین معنی که هر دستگاهی، سیستم اختصاصی خود را داشته و با رابط کاربری مخصوص به خود، اطلاعات را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. به همین جهت، آشنایی با نرم افزار دیاگ خودرو، نقشی اساسی را در تشخیص درست مشکلات خودرو و رفع آن‌ها ایفا می‌کند. برای مثال، بسته به دستگاهی که از آن استفاده می‌کنید، می‌توان به وجود خطا در قطعه‌های زیر پی برد:

• سنسور سرعت چرخ جلو راست X60 AT;X60 MT
• سنسور سرعت چرخ جلو چپ X60 AT;X60 MT
• سیم سنسور سرعت چرخ عقب راست 820 AT
• سیم سنسور سرعت چرخ عقب چپ 820 AT
• سنسور سرعت چرخ جلو راست 820 AT
• سنسور سرعت چرخ جلو چپ 820 AT
• سنسور سرعت چرخ های جلو X50 AT;X50 MT
• سنسور سرعت چرخ عقب راست 620 1.6;620 1.8
• سنسور سرعت چرخ عقب چپ 620 1.6;620 1.8
• سنسور سرعت چرخ عقب چپ JAC J5 AT & J5 MT
• سنسور سرعت چرخ عقب راست JAC J5 AT & J5 MT

3. خواندن کدهای نمایش داده شده

حالا که تمام خطاهای ECU مشخص شدند، نوبت به تحلیل آنها می‌رسد. این قسمت از دیاگ زدن خودرو، نیازمند دانش و تجربه است چرا که برخی دستگاه‌ها، اطلاعات را به صورت محدود نمایش می‌دهند؛ مثلا یک کد مشخص را در اختیارتان قرار می‌دهند و لازم است آن کد را در اینترنت جستجو کرده یا از منبعی که از قبل دارید، معنی آن را استخراج کنید. 

در صورتی که دستگاه پیشرفته‌تری داشته باشید، جزئیات مربوط به خطا روی صفحه و در کنار همان کد، نمایش داده می‌شود تا علاوه بر صرفه‌جویی در وقت، بتوانید خیلی سریع برای حل مشکل اقدام کنید. در این بین، برخی از نرم‌افزارهای کامپیوتری هم هستند که این کدها و خطاها را تحلیل کرده و جزئیات مربوط به آنها را از طریق رایانه در اختیارتان قرار می‌دهند. 

4. رفع خطاها و مشکلات خودرو

بعد از آن که خطاها و علت آن‌ها مشخص شدند، نوبت به رفع مشکل می‌رسد. در بسیاری از موارد، با تعویض قطعه یا سنسور مربوطه مانند سنسور چراغ لیفان 620، می‌توان مشکل را خیلی راحت برطرف کرد. با این حال، توصیه می‌کنیم برای حل مشکل، تمام سنسورها و قطعات مرتبط را نیز چک کنید چرا که نمایش خطا در یک قطعه، لزوما به معنی وجود مشکل در همان بخش نیست. بدین منظور، ابزارهای دیگری مانند پروگرامر یا تسترها می‌توانند مفید باشند.  

توجه داشته باشید که حتی در صورت عدم رفع مشکل، اگر به هر دلیلی قصد خاموش کردن چراغ چک خودرو را داشته باشید، حذف اطلاعات آن از ECU ماشین از طریق دستگاه دیاگ، امکان‌پذیر خواهد بود. 

هزینه دیاگ زدن ماشین چقدر است؟

دستگاه دیاگ، چیزی نیست که کاربران عادی به آن نیاز داشته باشند چرا که قیمت آن نسبتا بالاست؛ به خصوص اگر سراغ مدل‌های پیشرفته‌تر بروید. جدای از آن که این وسیله مخصوص تعمیرکاران است، معمولا فواصل دیاگ زدن هم بالاست. با این تفاسیر، احتمالا این سوال در ذهن شما مطرح شود که هزینه دیاگ زدن چقدر است؟

در پاسخ، از آنجایی که فرآیند کلی اتصال و دریافت خطاها معمولا بسیار کوتاه است، بسیاری از تعمیرکاران هیچ پولی به عنوان اجرت دیاگ زدن دریافت نمی‌کنند؛ در عوض، اگر قطعه‌ای مشکل داشت یا ایراد خودرو را حل کردند، بابت آن هزینه دریافت خواهند کرد. البته، در موارد خاص ممکن است مجبور باشید مبلغی را به عنوان هزینه دیاگ خودرو پرداخت کنید، اما این میزان چندان بالا نخواهد بود. 

در صورت وجود مشکل، لوازم یدکی ماشین را از کجا تهیه کنیم؟

در بسیاری از موارد، بعد از دیاگ زدن ممکن است مجبور باشید بعضی قطعات را تعویض کنید. در چنین شرایطی، خرید لوازم یدکی خودرو از فروشگاهی که بتواند محصول اصلی و باکیفیت را با مناسب‌ترین قیمت در اختیارتان قرار دهد، بسیار مهم خواهد بود چرا که در بازار فعلی، نمونه تقلبی یا بی‌کیفیت بسیاری از قطعات را می‌توان به‌وفور پیدا کرد. 

زدفیت به عنوان یکی از فروشگاه قدیمی و معتبر در زمینه عرضه انواع لوازم یدکی ماشین، بستری مطمئن را برای شما فراهم کرده است تا بتوانید محصولات دلخواه خود را در سریع‌ترین زمان و کمترین هزینه تهیه کنید. موارد زیر، برخی از قطعات مهم مخصوص خودروهای جک هستند که نسخه شرکتی آنها در زدفیت به فروش می‌رسد:

• سنسور سرعت ABS جلو راست JAC S3 AT
• سنسور سرعت ABS چرخ عقب راست JAC S5 MT
• سنسور سرعت ABS چرخ عقب چپ JAC S3 AT
• سنسور سرعت ABS جلو چپ JAC S3 AT
• سنسور سرعت ABS چرخ عقب راست JAC S3 AT
• سنسور سرعت ABS چرخ عقب چپ JAC S5 MT

این فروشگاه، به صورت تخصصی در زمینه تامین لوازم خودروهای چینی از برندهایی مانند جک، کی ام سی، لیفان، ام وی ام و … فعالیت داشته و به همین جهت، تقریبا تمام قطعات را می‌توان به صورت آنلاین از طریق این فروشگاه، تهیه کرد.