۱۰ علت داغ شدن موتور ماشین + اقدامات لازم و ۶ راه حل پیشگیری
داغ شدن، یکی از جدی‌ترین نشانه‌های وجود مشکل در حیاتی‌ترین بخش هر خودرو یعنی موتور است. مشکلی که در صورت بی‌توجهی، خسارات سنگین مالی و حتی جانی را با خود در پی دارد. این در حالی است که علت داغ شدن موتور ماشین در بسیاری از موارد ساده است که نه‌تنها می‌توان از این دلایل پیشگیری کرد؛ بلکه بسیاری از آنها با تشخیص به‌موقع به‌راحتی قابل رفع هستند.
با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله به بررسی ۱۰ علت داغ شدن موتور ماشین می‌پردازیم. در ادامه به شرح اقدامات ضروری هنگام بروز این مشکل به‌خصوص حین رانندگی پرداخته و در آخر ۹ راه‌حل جلوگیری از داغ کردن موتور را بیان می‌کنیم. اگر صاحب خودرو هستید، این مقاله به‌طور حتم برای شما نوشته شده است.
۱۰ علت داغ کردن موتور ماشین
موتور خودرو، محلی است که در آن، فرآیند گرماده احتراق رخ می‌دهد. این فرآيند با ترکیب مقدار مشخصی سوخت و هوا صورت گرفته و برای دریافت بهترین نتیجه، نیازمند فراهم شدن شرایط دمایی خاص (بین ۸۰ تا ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد) است. از سوی دیگر، مقدار گرمای تولیدشده از آن باید کنترل شود. در غیر این صورت، قطعات مختلف موجود در موتور آسیب می‌بینند.
اصلی‌ترین نشانه افزایش دمای موتور، بالا رفتن آمپر آب روی داشبورد است. اما قبل از وقوع این اتفاق باید علت داغ کردن موتور ماشین خود را بدانید. در این بخش، مهم‌ترین آنها را بررسی کرده‌ایم.
کاهش سطح مایع خنک کننده
اصلی‌ترین علت داغ شدن موتور ماشین، کاهش سطح یا مقدار مایع خنک‌کننده یا همان ضدیخ در آن است. این مایع وظیفه اصلی خنک کردن فضای موتور پس از احتراق را بر عهده دارد. وجود نشتی در مسیر این مایع از رادیاتور به موتور، مهم‌ترین دلیل کاهش سطح این مایع است. لوله‌های آب، پمپ آب و خود رادیاتور معمولا بیشتر از دیگر قسمت‌های سیستم خنک‌کننده نشتی پیدا می‌کنند.
افت کیفیت مایع خنک کننده
مایع خنک‌کننده موتور باید حاوی مقدار مشخصی ضدیخ باکیفیت و آب باشد. محصولات بی‌کیفیت و احتمالا با قیمت ارزان‌تر، حجم بیشتری را به آب اختصاص داده و کیفیت ضدیخ آنها نیز پایین‌تر است که استفاده از این محصولات می‌تواند علت داغ شدن موتور ماشین شما باشد.
از سوی دیگر، عمر باکیفیت‌ترین محصولات نیز محدود است. به این معنی که پس از مدتی به انواع رسوبات و براده‌های موجود در موتور، آلوده شده و کیفیت خود را از دست می‌دهد. افزایش غیرمجاز آلودگی‌های درون موتور به علل مختلف و مهم‌تر از همه، افت کیفیت روغن موتور نیز می‌توانند به کاهش عملکرد زودهنگام مایع خنک‌کننده منجر شوند.
مسدود شدن بخشی از سیستم تهویه خودرو
هواگرفتگی لوله‌های واسط بین رادیاتور و موتور و ورود اجسام خارجی به هر یک از بخش‌های سیستم خنک‌کننده از پمپ آب تا لوله‌ها نیز می‌توانند علت داغ شدن موتور ماشین شما باشند. این موضوع در شهرهای با آب و هوای آلوده به ریزگردها بیشتر دیده می‌شود.
کاهش سطح یا کیفیت روغن موتور
روغن موتور وظیفه کاهش اصطکاک بین قطعات در موتور را به‌عهده دارد. با افت کیفیت این سیال یا کاهش سطح آن از مقدار مجاز، گرمای تولیدشده از تماس قطعات با یکدیگر نیز افزایش یافته که نتیجه آن افزایش دما و داغ شدن موتور است.
عملکرد ناقص فن رادیاتور
به‌طورکلی عملکرد صحیح هر یک از بخش‌های سیستم خنک‌کننده برای کنترل دمای درون سیستم پیشرانه ضروری است. یکی از مهم‌ترین این قطعات که به‌نوعی در نقطه پایانی سیستم خنک‌کننده قرار دارد، فن است. پره‌های فن، با گردش خود مایع خنک‌کننده بازگشتی از موتور به رادیاتور را خنک می‌کنند. کندی سرعت یا خرابی آنها به دلایل مختلف ازجمله عملکرد ناقص باتری و دینام یا خرابی تسمه‌تایم می‌تواند علت داغ شدن موتور ماشین باشد.
عملکرد ناقص ترموستات خودرو
دیگر قطعه یدکی مهم در سیستم خنک‌کننده، ترموستات است. این قطعه، حجم جریان مایع خنک‌کننده بین رادیاتور و موتور را با توجه به دمای موتور تعیین می‌کند. در صورت خرابی آن با کاهش حجم و یا افزایش حجم مایع خنک‌کننده در موتور مواجه می‌شویم. هر دوی آنها احتمالا علت داغ شدن موتور ماشین شما هستند.
خراب شدن پمپ آب خودرو
واترپمپ یا پمپ آب، سرعت و شدت پمپاژ مایع خنک‌کننده از رادیاتور به موتور را تعیین می‌کند. قبلا به انسداد این قطعه اشاره کردیم. در مواردی نیز ممکن است خود واترپمپ نیز پوسیده یا به‌طورکلی خراب شده باشد. قطعی اتصالات نیز قطعا بر عملکرد آن تاثیر منفی دارد؛ به همین دلیل ضروری است از دیگر علائم خرابی واتر پمپ نیز آگاه باشید.
عملکرد معیوب رادیاتور خودرو
به‌خصوص در مورد خودروهای قدیمی علت خراب شدن موتور ماشین می‌تواند خرابی رادیاتور باشد. خرابی این قطعه از مشکلات کوچک نظیر سوراخ‌های جزئی تا رسوب گرفتگی شدید، فرسودگی و آسیب‌های ناشی از تصادفات را در بر می‌گیرد.
اختلاط آب و روغن در موتور
قطعه‌ای که وظیفه جلوگیری از اختلاط آب و روغن در موتور خود را به عهده دارد، واشر سرسیلندر است. در صورت بروز پوسیدگی، اعوجاج یا دیگر مشکلات روی این قطعه، غلظت روغن درون موتور و حجم ضدیخ آن کاهش می‌یابند. هر یک از این اتفاقات نیز خود می‌توانند علت کاهش دمای موتور ماشین شما باشند. اتفاقی که به آن آب و روغن قاطی کردن گفته می‌شود.
افزایش فشار درون موتور و کمپرس
بر اساس قوانین شیمی افزایش فشار با افزایش گرما در فرآیندهای گرماده و طبیعتا افزایش دما همراه است. هریک از مشکلات زیر می‌توانند چنین نتیجه‌ای را در موتور خودرو به همراه داشته باشند:
- سفت شدن بیش از اندازه سوپاپ‌ها
- غلظت بیش از اندازه روغن ترمز
- وجود انسداد در مسیر خروج دود از اگزوز
- قفل‌شدگی یا تضعیف رینگ پیستون
- جرم‌گرفتگی کانال‌های روغن موتور
علت داغ شدن موتور در سرعت بالا
داغ شدن موتور اتفاقی است که در سرعت‌های بالا و سربالایی‌ها بیشتر از سایر مواقع شاهد آن هستیم. مهم‌ترین دلیل آن نیز افزایش فشار روی موتور است. به‌خصوص اگر موتور خودرو ظرفیت کافی نداشته و یا به هر دلیل راندمانش کاهش یافته باشد، ممکن است مکررا شاهد داغ شدن آن در سرعت‌های بالا یا سربالایی‌ها باشید. علاوه بر این، علت داغ شدن موتور ماشین در این موارد می‌تواند یکی از موارد زیر هم باشد:
- گرفتگی سیستم خنک‌کننده
- خرابی فن یا شل شدن تسمه‌تایم
- خرابی ترموستات
- افت کیفیت روغن موتور
- افت سطح یا کیفیت ضدیخ
در صورت خرابی هر یک از این قطعات نیز توصیه می‌شود آنها را از مراکز خرید لوازم یدکی ماشین معتبر و از برندهای شناخته‌شده تهیه کنید. همچنین توجه کنید که قطعه مورد نظر با خودروی شما سازگار باشد. نصب آن را هم به‌صورت اصولی انجام دهید؛ چراکه نصب اشتباه خود یکی از دلایل خرابی زودهنگام قطعات یدکی سیستم خنک‌کننده است.
کارهایی که هنگام داغ کردن موتور ماشین باید انجام دهیم
فارغ از علت داغ شدن موتور ماشین در صورت بروز این اتفاق، لازم است اقدامات زیر را مرحله‌به‌مرحله انجام دهید:
۱- خودرو را با حفظ آرامش و احتیاط به یک محل امن نظیر کنار جاده یا خیابان هدایت کنید.
۲- کمی گاز بدهید تا فن با سرعت بیشتری بچرخد اما موتور را خاموش نکنید.
۳- بخاری را روشن کنید تا مقداری از بخار فضای موتور به اتاقک منتقل شده و دمای آن کاهش یابد.
۴- با احتیاط درب کاپوت را باز کنید. مراقب دمای بالای کاپوت یا خروج پرفشار بخار از آن باشید.
۵- زمانی‌که موتور سرد شد، درب رادیاتور را با احتیاط باز کرده و سطح مایع خنک‌کننده را با گیج بسنجید. در صورت لزوم، مقداری به آن اضافه کنید. اگر این مایع را با خود به همراه ندارید، آب مقطر نیز می‌تواند موقتا مشکل را رفع کند.
چند نکته مهم هنگام داغ کردن موتور ماشین:
- اگر دمای موتور به‌شدت افزایش یافته، موتور را خاموش کرده و گاز ندهید؛ اما به‌طورکلی خاموش کردن موتور هنگام جوش‌آوردن برای موتور آسیب‌زاست.
- اگر دمای موتور هنوز آنقدر زیاد نشده می‌توانید قبل از روشن کرده بخاری، کولر را به مدت دو الی سه دقیقه روشن کنید.
- در صورت لزوم می‌توانید مقداری آب با دمای نه‌چندان پایین روی رادیاتور بریزید؛ اما مراقب باشید موتور خودرو خیس نشود.
در نهایت نیز علت داغ شدن موتور ماشین را شناسایی کرده و رفع کنید.
۹ راه حل جلوگیری از داغ کردن موتور
مهم‌تر از شناسایی علت داغ شدن موتور ماشین، پیشگیری از آن است. برای این منظور راه‌کارهای ساده زیر را همواره رعایت کنید:
- کیفیت و سطح مایع خنک‌کننده را به‌خصوص در فصول گرم سال مرتبا بررسی کنید.
- حداکثر در بازه‌های یک‌ماهه رادیاتور، فن‌ها و تسمه‌تایم را تمیز کنید.
- نشتی‌های سیستم خنک‌کننده یا موتور را ریشه‌یابی و سریعا رفع نمایید.
- ترموستات را در موعد مقرر خود تعویض کنید.
- واترپمپ را به‌صورت دورهای سرویس کنید.
- ترجیحا از رانندگی پرفشار و پرشتاب به‌خصوص در فصول گرم سال خودداری نمایید.
- وضعیت تسمه‌تایم را مرتبا بررسی کرده و در صورت لزوم آن را سفت یا تعویض کنید.
- تنها از مایع‌های خنک‌کننده و روغن ترمزهای باکیفیت و با غلظت استاندارد استفاده نمایید.
- از پارک کردن خودرو زیر نور شدید آفتاب یا محیط‌های بسیار گرم خودداری کنید.
سخن آخر؛ علائم پنهان داغ شدن موتور
در پایان این مقاله لازم به یادآوری است که داغ شدن موتور ماشین علائم پنهانی نیز دارد. انتشار بوی سوختگی در کابین، افزایش مصرف سوخت خودرو، روشن شدن چراغ چک و کاهش قدرت موتور در سربالایی‌ها یا دورهای بالاتر از مهم‌ترین آنها هستند.
همان‌طور که گفتیم علت داغ شدن موتور ماشین در بسیاری از موارد، خرابی قطعات است. شرکت زدفیت، واردکننده قطعات یدکی اورجینال مخصوص خودروهای چینی، تلاش کرده دغدغه خودروسواران ایرانی در این زمینه را رفع کند. این شرکت، کلیه قطعات مربوط به سیستم خنک‌کننده، موتور، ضدیخ و روغن ترمزهای اورجینال چینی را با ضمانت اصالت کالا به فروش می‌رساند. برای خرید این محصولات کافی است به صفحه مربوط به هریک در همین وب‌سایت مراجعه کنید.
