سنسور دور موتور چگونه کار می‌کند و علائم خرابی سنسور دور موتور چیست؟
سنسور دور موتور یکی از قطعات الکترونیکی در سیستم خودرو است که به صورت اختصاری با نام ESS خوانده می‌شود. این قطعه نقش مهمی در اندازه‌گیری سرعت و موقعیت دورانی موتور خودرو دارد و باید به درستی کار کند. در اغلب خودروها، با خرابی و سوختن سنسور دور موتور، ماشین خاموش شده و به طور کلی روشن نمی‌شود. احتمالا اکنون سوالات مختلفی درباره عملکرد سنسور دور موتور و دلایل و نشانه‌های خرابی آن در ذهن شما به وجود آمده است. برای یافتن پاسخ این سوالات، در ادامه این مطلب از مجله زدفیت همراه ما باشید تا به طور مفصل درباره سنسور دور موتور صحبت کنیم.
سنسور دور موتور چیست؟
سنسور دور موتور (Engine Speed Sensor) یا سنسور میل‌لنگ، وظیفه اندازه‌گیری سرعت و موقعیت چرخش میل‌لنگ موتور را بر عهده دارد و سپس این اطلاعات را به کامپیوتر مرکزی خودرو (ECU) انتقال می‌دهد. ارسال این اطلاعات توسط سنسور دور موتور اهمیت زیادی دارد؛ چراکه ECU با استفاده از این اطلاعات، زمان تزریق سوخت، جرقه‌زنی و دیگر عملکردهای موتور را تنظیم می‌کند.
سنسور دور موتور در خودروهای انژکتوری کاربرد دارد و با دقت بالا طراحی می‌شود تا سرعت و موقعیت دوران موتور، به طور دقیق برای ECU ارسال گردد. سنسور دور موتور ممکن است در قسمت‌های مختلف خودرو قرار گرفته باشد؛ اما محل قرارگیری آن معمولا در نزدیکی محور چرخ‌ها یا در نزدیکی موتور (روی فلایول) خودرو است.
مقاله پیشنهادی: دور موتور ماشین چیست و در حالت های مختلف چقدر باید باشد؟
وظایف و کار سنسور دور موتور چیست؟
زمانی که چرخ دنده‌های موتور به صورت دورانی حرکت می‌کنند، یک میدان مغناطیسی در سنسور دور موتور ایجاد می‌شود. فرکانس‌های این میدان، به کامپیوتر خودرو یا همان ECU منتقل می‌شود. ECU این اطلاعات را برای تنظیم فعالیت موتور ماشین مورد استفاده قرار می‌دهد. بر اساس این نحوه عملکرد سنسور دور موتور، وظایف آن را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- تشخیص دور موتور و اعلام آن به دورسنج
- تنظیم دور موتور
- تنظیم زمان جرقه زنی
- اعلام حرکت فلایول به کامپیوتر
انواع سنسور دور موتور
انواع مختلفی از سنسور دور موتور وجود دارد که بر اساس ساختار و نحوه عملکرد با یکدیگر متفاوت هستند. در ادامه این بخش، ۳ نمونه از معروف‌ترین انواع ESS را معرفی کرده‌ایم.
سنسور تغییرپذیری متغیر (VR)
در بعضی از خودروهای قدیمی‌تر مانند پراید و پژو ۴۰۵، از این سنسور استفاده می‌کنند. سنسور VR را یک آهنربا و یک سیم‌پیچ تشکیل می‌دهد. با نزدیک یا دور شدن یک قطعه فلزی به سنسور، میدان مغناطیسی تغییر می‌کند و ولتاژ متناوب (AC) در سیم‌پیچ به وجود می‌آید. فرکانس و شکل موج ولتاژ هم به سرعت و موقعیت چرخش میل‌لنگ بستگی دارد و این سنسور نیازی به تغذیه برق ندارد.
سنسور اثر هال (HALL)
در خودروهای جدیدتر مانند پژو ۲۰۶ و سمند، سنسور HALL وجود دارد که یک آهنربا و یک ترانزیستور است. تغییر میدان مغناطیسی در این سیستم هم از طریق دور یا نزدیک شدن یک قطعه فلزی به سنسور اتفاق می‌افتد و در پی آن، ترانزیستور روشن یا خاموش می‌شود. سنسور اثر هال، به تغذیه برق نیاز دارد و ولتاژ مستقیم (DC) به وجود می‌آورد.
سنسور نوری (OPTO)
در بعضی از خودروهای ژاپنی مانند تولیدات میتسوبیشی، از سنسور نوری استفاده کرده‌اند. اجزای این سنسور، یک منبع نوری مانند LED و یک گیرنده نوری است. با قرارگیری یک قطعه فلزی بین منبع نوری و گیرنده نوری، نور قطع می‌شود و سپس ولتاژ خروجی تغییر می‌کند که این ولتاژ به صورت مستقیم (DC) است. در ضمن، سنسور نوری هم به تغذیه برق نیاز دارد.
علائم خرابی سنسور دور موتور
خرابی سنسور دور موتور فعالیت سیستم پیشرانه خودرو را مختل می‌کند و به همین دلیل باید علائم خرابی ESS را بشناسید. در صورت مشاهده هر یک از این علائم خرابی، باید ماشین خود را نزد تعمیرکار ببرید تا سلامت سنسور دور موتور بررسی شود. پس از مشخص شدن مشکل این قطعه، سنسور دور موتور را تعمیر یا تعویض می‌کنند تا مشکل برطرف شود. نشانه‌ها و علائم خرابی سنسور دور موتور ماشین به شرح موارد زیر است:
- روشن نشدن موتور پس از استارت زدن
- خاموش شدن خودرو بلافاصله بعد از روشن کردن آن
- پایین آمدن راندمان موتور
- لرزش موتور خودرو
- بالا رفتن میزان مصرف سوخت خودرو
- روشن شدن چراغ چک خودرو
- جابه‌جایی نامناسب دنده خودرو
- شتاب به صورت ناگهانی
- نمایش دور موتور اشتباه هنگام روشن بودن خودرو
- حالت کال آف قبل از بالا رفتن دور موتور
- عملکرد نادرست دورسنج و حرکت نکردن دورسنج از یک دور موتور مشخص
- غیرفعال شدن کروز کنترل
- قطع شدن پمپ بنزین در هنگام استارت زدن
دلایل خرابی سنسور دور موتور
پس از شناخت نشانه‌های خرابی سنسور دور موتور، احتمالا این سوال برای شما به وجود می‌آید که علت خرابی ESS چیست؟ خرابی سنسور دور موتور به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بالا رفتن بیش از حد دمای موتور خودرو که می‌تواند اجزای سنسور دور موتور را ذوب کند.
- مشکلات برق‌رسانی مانند سیم‌کشی نامناسب یا نوسانات برق که در سیگنال‌های ESS اختلال ایجاد می‌کند.
رفع خطای سنسور دور موتور
خطای سنسور دور موتور را می‌توان تشخیص داد، تفسیر کرد و سپس برای رفع این خطا به درستی اقدام نمود. برای رفع خطای سنسور دور موتور باید مطابق مراحل زیر عمل کنید.
۱. خواندن کد خطا
دستگاه دیاگ را می‌توانید برای خواندن کد خطای سنسور دور موتور مورد استفاده قرار دهید. گاهی اوقات، با بررسی نوع چشمک زدن چراغ چک موتور هم می‌توانید به خطای سنسور دور موتور پی ببرید.
۲. تفسیر کد خطا
برای تفسیر کد خطای سنسور دور موتور می‌توانید از دفترچه راهنمای خودرو استفاده کنید. اگر برای تفسیر این کد خطا مشکل دارید و نمی‌توانید آن را به درستی تفسیر کنید، از یک مکانیک خودرو کمک بگیرید.
۳. رفع مشکل سنسور دور موتور
پس از مشخص شدن خطای سنسور دور موتور، باید برای برطرف کردن مشکل اقدام کنید:
- گاهی مشکل با تمیز کردن سنسور دور موتور برطرف می‌شود که در این حالت باید با استفاده از یک اسپری تمیزکننده مخصوص سنسورها یا یک پارچه، سنسور را تمیز کنید.
- اگر علت خطا، مشکل سیم‌کشی سنسور دور موتور باشد، بایر سیم‌کشی‌ها تعمیر یا تعویض شوند.
- در صورتی که سنسور خراب باشد، باید آن را به طور کلی تعویض کنید.
۴. پاک کردن کد خطا
زمانی که مشکل سنسور دور موتور، به طور کلی برطرف شد، می‌توانید کد خطا را از سیستم کامپیوتر ماشین یا همان ECU پاک کنید. انجام این کار با استفاده از دستگاه دیاگ امکان‌پذیر است.
سخن پایانی
در این مطلب از زدفیت به این سوال پاسخ دادیم که سنسور دور موتور چیست و چگونه کار می‌کند و سپس درباره خرابی آن صحبت کردیم. همان‌طور که گفته شد، با سوختن و خرابی ESS، موتور کار نمی‌کند و ماشین روشن نمی‌شود. با توجه به اهمیت فعالیت این قطعه، باید سنسور دور موتور اصل و باکیفیت را برای ماشین خود خریداری کنید.
مهم‌ترین نکته برای خرید لوازم یدکی خودرو اصل مانند سنسور دور موتور، مراجعه به فروشگاه‌های معتبر و رسمی است. وب‌سایت زدفیت به عنوان یکی از این فروشگاه‌های رسمی فعالیت می‌کند و واردکننده مستقیم لوازم یدکی خودروهای چینی است. شما می‌توانید قطعات موردنیاز برای ماشین خود را با تضمین اصالت و کیفیت کالا و قیمت‌های مناسب از فروشگاه زدفیت سفارش دهید.
