بلبرینگ کلاچ چیست؟ علائم خرابی و زمان تعویض بلبرینگ کلاچ
بلبرینگ کلاچ، یکی از اجزای حیاتی و حساس در سیستم کلاچ خودرو است که در عملکرد صحیح و راحت خودروهای دنده‌ای تأثیر زیادی دارد. میزان درگیری و سهولت رهاسازی کلاچ به این قطعه کوچک، اما بسیار مهم وابسته است و بدون وجود آن، تعویض دنده‌ها به شکل صحیح و روان ممکن نخواهد بود.
اما سازوکار بلبرینگ کلاچ چیست؟ علائم و دلایل خرابی آن کدامند؟ و چه زمانی باید آن را تعویض کرد؟ در این مقاله قصد داریم به این سوالات و نیز جزئیات بیشتر دربارره مورد این قطعه پاسخ دهیم. با ما همراه شده با آشنایی با این قطعه یدکی رانندگی نرم‌تر و ایمن‌تری برای خود رقم بزنید.
بلبرینگ کلاچ چیست؟
بلبرینگ کلاچ، بخشی از سیستم کلاچ در خودرو است که مستقیما با فرایند درگیری و رهاسازی کلاچ ارتباط دارد. این قطعه معمولا در خودروهای دنده‌ای یافت می‌شود و در تعویض دنده‌ها، قطع انتقال قدرت موتور به گیربکس و در نهایت تسهیل حرکت روان خودرو، نقشی اساسی دارد.
وظیفه اصلی بلبرینگ کلاچ، کمک به ایجاد یک حرکت نرم و بدون اصطکاک در فرآیند درگیری و رهاسازی صفحه کلاچ است. در واقع، این قطعه، بین صفحه فشار و دوشاخه کلاچ قرار داشته و با وارد کردن فشار به فنر دیافراگمی، دیسک کلاچ را از فلایویل جدا می‌کند. به‌این‌ترتیب انتقال قدرت متوقف شده و امکان تعویض دنده فراهم می‌شود.
اجزای تشکیل دهنده بلبرینگ کلاچ چیست؟
بلبرینگ کلاچ، یک قطعه فلزی به شکل یک دایره توخالی است. این قطعه از اجزای مختلفی تشکیل شده که هر کدام وظیفه خاص خود را دارند. این اجزا عبارتند از:
- پوسته بیرونی؛ بخش خارجی بلبرینگ کلاچ که تمامی قطعات داخلی را در بر می‌گیرد. این پوسته عمدتا از فولاد یا آلیاژهای مقاوم ساخته می‌شود و در برابر فشارهای مختلف مقاومت است.
- حلقه داخلی؛ قسمتی از بلبرینگ که به فنر دیافراگمی کلاچ متصل می‌شود. این بخش هنگام فشردن پدال کلاچ، حرکت کرده و به صفحه کلاچ فشار می‌آورد.
- ساچمه‌ها یا رولرها؛ این قطعات کوچک ساچمه‌ای در داخل بلبرینگ قرار دارند و باعث کاهش اصطکاک و تسهیل حرکت چرخشی آن می‌شوند. وجود آنها حرکت روان بلبرینگ را بدون کمترین ساییدگی در پی دارد.
- محفظه نگهدارنده؛ که بلبرینگ در آن قرار می‌گیرد و باعث حرکت دقیق و منظم آن می‌شود. این بخش از طراحی بلبرینگ، تراز بودن آن با دوشاخه کلاچ را تضمین می‌کند.
- آب‌بند؛ به‌منظور افزایش طول عمر بلبرینگ و کاهش اثرات منفی عوامل محیطی، بلبرینگ‌های کلاچ معمولا با آب‌بندهایی پوشانده می‌شوند. این آب‌بندها از ورود گردوغبار و رطوبت به داخل و همچنین از آسیب‌های ناشی از ساییدگی جلوگیری می‌کنند.
- روغن؛ بلبرینگ‌های کلاچ، به‌منظور تضمین حرکت روان و بی‌صدا، اغلب با روغن‌های مخصوص روانکاری می‌شوند.
توصیه می‌شود بلبرینگ ماشین را با جنس مرغوب و برندهای شناخته‌شده از منابع معتبر خرید لوازم جانبی ماشین تهیه کنید. در غیر این صورت، ضعف در ساخت هریک از بخش‌های آن می‌توانند سبب آسیب به سیستم تعلیق و نیز کاهش طول عمر این قطعه شود.
نحوه عملکرد بلبرینگ کلاچ
بلبرینگ کلاچ در واقع نقش یک واسطه را بین پدال کلاچ و صفحه فشار ایفا می‌کند. عملکرد آن به‌محض فشردن پدال کلاچ توسط راننده شروع شده و شامل مراحل زیر است:
۱. فشار دادن پدال کلاچ و انتقال نیرو به دوشاخه کلاچ
۲. حرکت روبه‌جلوی بلبرینگ توسط دوشاخه و اتصال بلبرینگ به به فنر دیافراگمی صفحه فشار کلاچ
۳. برداشته شدن فشار از روی دیسک کلاچ و جدا شدن دیسک کلاچ از فلایویل. این فرآیند به‌طور موقت، انتقال قدرت موتور را قطع کرده و اجازه می‌دهد که راننده دنده را تعویض کند.
۴. بازگشت بلبرینگ به حالت اولیه با رها کردن پدال کلاچ توسط راننده. در پایان، فنر دیافراگمی مجددا دیسک کلاچ را به فلایویل متصل می‌کند تا انتقال قدرت دوباره برقرار شود.
انواع بلبرینگ کلاچ
بسته به خودرویی که سوار می‌شوید نوع بلبرینگ کلاچ آن نیز متفاوت است. حتی مدل‌های مختلف یک برند نیز ممکن است بلبرینگ‌های کلاچ خصوص به خود را داشته باشند. به‌عنوان مثال، بلبرینگ کلاچ TIGGO-X۳۳ نسبت به دیگر مدل‌های تیگو متفاوت است. با‌این‌حال، بلرینگ کلاچ از نظر ساختاری به چهار نوع زیر تقسیم می‌شود.
بلبرینگ کلاچ مکانیکی
این نوع بلبرینگ در سیستم‌های کلاچ قدیمی‌تر مورد استفاده قرار می‌گرفت و از سیم کلاچ به‌صورت مکانیکی برای انتقال نیرو به دوشاخه کلاچ استفاده می‌کند. در این سیستم، راننده برای فعال کردن کلاچ باید نیروی فیزیکی بیشتری به پدال وارد بیاورد. بلبرینگ کلاچ مکانیکی به دلیل ساختار ساده خود هزینه نگهداری کمتری داشته و در عین‌حال به تنظیمات دستی بیشتری نیاز دارد.
بلبرینگ کلاچ هیدرولیکی
امروزه در صنعت خودروسازی مدرن عمدتا از بلبرینگ‌های هیدرولیکی استفاده می‌شود. آنها از فشار هیدرولیکی به‌جای سیستم مکانیکی کار بهره می‌برند. فشاری که به دوشاخه کلاچ منتقل شده و کل فرآیند را بسیار روان‌تر و راحت‌تر می‌کند. عدم نیاز به تنظیم دستی و ب نگهداری آسان‌تر از مزایای این سیستم هستند.
بلبرینگ هیدرولیکی یکپارچه یا CSC
این مدل بلبرینگ، به‌طور مستقیم در داخل سیلندر کلاچ قرار می‌گیرد. این طراحی، فضای کمتری را اشغال کرده و به عملکرد روان‌تر کلاچ کمک می‌کند. با‌این‌حال، هزینه تعویض بلبرینگ کلاچ هیدرولیکی به‌طور قابل توجهی بالاتر از انواع دیگر است. این سیستم همچنین به دلیل بسته بودن خود، احتمال نشتی روغن کمتری دارد.
بلبرینگ کلاچ خودتنظیم
بلبرینگ کلاچ خودتنظیم به‌طور خودکار، میزان فاصله بین صفحه کلاچ و دیسک صفحه را تنظیم می‌کند. این عملکرد با کاهش اصطکاک همراه بوده و به افزایش طول عمر کل سیستم کمک خواهد کرد. بلبرینگ‌های خودتنظیم در خودروهای جدیدتر به کار می‌روند نیاز به تعمیرات را به حداقل می‌رسانند.
علائم خرابی بلبرینگ کلاچ چیست؟
برخی از مهم‌ترین علائم خرابی بلبرینگ کلاچ عبارتند از:
- صدای غیرعادی؛ بلبرینگ فرسوده معمولا هنگام فشردن پدال کلاچ، صدایی مانند زوزه، جیغ یا خرخر ایجاد می‌کند.
- مشکل در تعویض دنده؛ بلبرینگ معیوب به‌درستی از کلاچ جدا نشده که می‌تواند باعث دشواری یا حتی عدم امکان تعویض دنده شود. این مشکل می‌تواند تا خرد شدن دنده‌ها نیز پیش برود.
- لرزش در پدال کلاچ؛ اگر بلبرینگ کلاچ خراب باشد، ممکن است هنگام فشار دادن پدال کلاچ، لرزش یا تکان احساس کنید. این لرزش‌ها به دلیل حرکت ناهماهنگ بلبرینگ روی شفت ورودی هستند.
- سفت شدن پدال کلاچ؛ یک بلبرینگ فرسوده می‌تواند باعث شود که پدال کلاچ سخت و خشک شده و نیروی بیشتری برای فشردن آن نیاز باشد.
- لغزش کلاچ؛ در برخی موارد، بلبرینگ خراب می‌تواند باعث درگیری ناقص کلاچ شود، که خود را به‌صورت ضعف در انتقال قدرت و مشکل در شتاب‌گیری نشان می‌دهد.
زمان تعویض بلبرینگ کلاچ
عمر مفید بلبرینگ کلاچ معمولا بین ۸۰ هزار تا ۱۵۰ هزار کیلومتر است. عواملی مانند جنس قطعه، نوع خودرو، نوع بلبرینگ، عادات رانندگی، شرایط آب و هوایی و سلامت دیگر قطعات درگیر بر زمان تعویض بلبرینگ کلاج تاثیر می‌گذارند. به‌عنوان مثال عمر مفید بلبرینگ کلاچ MVM۵۳ نسبت به عدد ذکر شده کمی بیشتر بوده و حداقل ۱۰۰ هزار کیلومتر است و می‌تواند تا ۱۸۰ هزار کیلومتر هم برسد.
به‌طورکلی با مشاهده هریک از علائم خرابی بلبرینگ کلاچ احتمالا باید به فکر تعویض آن باشید. برای افزایش عمر مفید این قطعه نیز رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
- عدم فشار بی‌دلیل به پدال کلاچ
- قرار دادن خودرو در دنده خلاص هنگام توقف
- عدم رانندگی با بار سنگین و پرهیز از شتاب‌گیری‌های ناگهانی
- بررسی منظم و سرویس‌های دوره‌ای
دلیل خرابی بلبرینگ کلاچ چیست؟
با مشاهده هریک از علائم خرابی بلبرینگ کلاچ باید علاوه بر تعویض این قطعه به دنبال دلایل احتمالی آن نیز به‌ویژه درصورت خرابی زودهنگام باشید. در کنار فرسودگی طبیعی و فرا رسیدن زمان تعویض بلبرینگ کلاچ، مهم‌ترین این دلایل را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- نگه داشتن طولانی‌مدت پدال کلاچ؛ نگه داشتن طولانی‌مدت پدال کلاچ در وضعیت نیمه‌فشرده برای مدت طولانی، فشار بیشتری بر بلبرینگ وارد کرده و باعث خرابی زودرس آن می‌شود.
- نشتی روغن؛ بسیاری از انواع بلبرینگ‌ها به روغن‌کاری برای عملکرد بهتر نیاز دارند. در صورت نشتی روغن و خشک شدن محفظه، اصطکاک بین قطعات افزایش می‌یابد.
- بار بیش از اندازه در اثر نصب نادرست؛ نصب غیراصولی و اشتباه بلبرینگ یا سایر اجزای کلاچ سبب وارد آمدن فشار نامتعادل به بلبرینگ به‌ویژه بین حباب‌ها و میله آن می‌شود. دقت داشته باشید که سایز بلبرینگ باید متناسب باشد.
- حرارت بیش از حد؛ رانندگی تهاجمی یا حمل بار سنگین ازجمله دلایل افزایش دمای محیط بلبرینگ و خرابی زودرس آن هستند. به‌ویژه با رانندگی پرشتاب نیروی میان غلتک و میله بلبرینگ کاهش یافته و اصطکاک بین آنها زیاد می‌شود.
هزینه تعویض بلبرینگ کلاچ چقدر است؟
هزینه تعویض بلبرینگ کلاچ بسته به عوامل مختلفی مانند مدل و نوع خودرو، برند تولیدکننده، جنس و نوع بلبرینگ می‌تواند متفاوت باشد. در خودروهای جدیدتر که از سیستم‌های هیدرولیکی استفاده می‌کنند، هزینه تعویض بلبرینگ کلاچ معمولا بالاتر است. همچنین اگر نیاز به تعویض سایر قطعات مانند دیسک کلاچ یا صفحه فشار باشد، هزینه‌های‌تان احتمالا به‌طور چشمگیری افزایش خواهند یافت.
سخن آخر؛ خرید بلبرینگ کلاچ باکیفیت
بلبرینگ کلاچ یکی از اجزای کلیدی سیستم کلاچ خودرو است که نقش بسیار مهمی در عملکرد روان خودرو دارد. با توجه به زمان تعویض بلبرینگ کلاچ و خرید آن از فروشگاه‌های معتبر از هزینه‌های اضافه‌تر ناشی از عملکرد معیوب این قطعه جلوگیری کنید.
فروشگاه زدفیت واردکننده انواع این محصول برای خودروهای چینی حاضر در جاده‌های ایران از تامین‌کننده‌های شناخته‌شده است. ضمانت اصالت کالا، ارسال سریع و قیمت‌های رقابتی و منطقی از مزایای خرید لوازم یدکی از زدفیت هستند. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره قیمت‌ها و مشاوره خرید بلبرینگ کلاچ با کارشناسان ما تماس بگیرید.
