فیلتر روغن موتور چیست و چه زمانی باید آن را تعویض کرد؟

موتور ماشین، مهم‌ترین بخش در هر خودرویی به حساب می‌آید و برای عملکرد درست، به نگهداری صحیح نیاز دارد. فیلتر روغن، یکی از اجزای ارزان‌قیمت و در عین حال بسیار مهمی است که با تعویض به موقع آن می‌توان عملکرد کلی موتور را بهبود بخشیده و طول عمر اجزای مختلف آن را نیز بالا برد. 

اگر می‌خواهید با عملکرد فیلتر روغن موتور، انواع و بهترین زمان برای تعویض آن آشنا شوید، تا انتهای این مقاله در کنار ما باشید. 

فیلتر روغن موتور چه وظیفه ای دارد؟

موتور خودرو، اجزای کوچک و بزرگ زیادی دارد که با سرعتی بسیار بالا در کنار یکدیگر کار کرده و نیروی مورد نیاز برای حرکت خودرو را تامین می‌کنند. این حرکت سریع، اصطکاک بسیار زیادی را در داخل موتور ایجاد کرده و به تبع آن، گرمای زیادی را هم تولید می‌کند. به همین جهت، روغن موتور با ورود به داخل پیشرانه روان‌کاری قطعات، دمای آنها را کاهش می‌دهد تا موتور به‌درستی کار کند. 

حال شاید از خود بپرسید که در این بین، نقش فیلتر روغن موتور چیست؟ در پاسخ باید بگوییم که با ورود روغن به داخل پیشرانه و بازگشت آن به مخزن، بسیاری از آلودگی‌ها، کثیفی‌ها و همچنین مواد زائدی که ممکن است در اثر احتراق و عملکرد موتور ایجاد شوند نیز همراه آن به مخزن اصلی بازمی‌گردند و اگر روغن تصفیه نشود، خاصیت خود را به‌سرعت از دست داده و آسیبی جدی را به موتور وارد خواهد کرد. در اینجا، فیلتر روغن با قرار گرفتن بر سر راه روغن، این آلودگی‌ها را به صورت کامل جذب می‌کند. 

در حقیقت، وظیفه اصلی فیلتر روغن موتور، جذب آلودگی‌های تولیدشده توسط موتور و جلوگیری از افزایش رسوبات در داخل روغن است. به علاوه، این فیلتر از ورود دوباره آلودگی‌ها و رسوبات به داخل موتور، جلوگیری می‌کند. اگر فیلتر روغن خیلی کثیف باشد یا به موقع تعویض نشود، به واسطه از دست رفتن خاصیت روغن موتور در طول زمان، بازده موتور نیز در طول زمان دستخوش تغییر خواهد شد. 

فیلتر روغن موتور چگونه کار می کند؟

برای اینکه با شیوه کارکرد این قطعه آشنا شویم، ابتدا باید اطلاعاتی در مورد ساختار آن داشته باشیم. به صورت کلی، یک فیلتر روغن از بخش‌های زیر تشکیل شده است:

• درب بالایی
• سوپاپ ورودی
• محفظه کاغذی
• فیلترهای کاغذی
• مجرای مرکزی
• سوپاپ اطمینان
• دیسک انتهایی
• نگهدارنده

روغن موتور پیش از بازگشت به داخل پیشرانه، به وسیله اویل‌پمپ و از طریق سوراخ‌های تعبیه‌شده بر روی فیلتر، با فشار وارد قسمت اصلی شده و از فیلترهای کاغذی و سلولزی مختلفی که با ساختارهایی منحصربه‌فرد در این بخش تعبیه شده‌اند، عبور می‌کند تا روغن به صورت کامل تصفیه شود. بعد از پاکسازی روغن، روغن از طریق درب بالایی به سمت پیشرانه حرکت کرده و بعد از خنک‌سازی پیشرانه، مجددا وارد مخزن می‌شود. طی این چرخه، فیلتر روغن به صورت مداوم در حال تصفیه کردن روغن است و اجازه نمی‌دهد که هیچ آلودگی یا رسوبی وارد موتور شود. 

سایر بخش‌های فیلتر نیز ضمن کمک به تصفیه بهتر روغن، این اطمینان را به سازندگان می‌دهد که روغن اضافی یا تصفیه‌نشده، به داخل موتور وارد نشده و داخل مخزن بماند. 

با انواع فیلتر روغن آشنا شوید

با کمی جستجو در بازار شاید بتوان انواع فیلتر روغن با ویژگی‌های مختلف را پیدا کرد. فارغ از برند و ویژگی‌های مخصوص هر محصول، این فیلترها در دو نوع کلی تولید و عرضه می‌شوند:

فیلتر روغن کارتریجی یا المنتی

نوع ساده‌تر از فیلتر روغن که قیمت پایینی هم دارد، کارتریجی است. معمولا محفظه نگهدارنده این فیلترها به صورت جداگانه بر روی موتور نصب می‌شوند و در زمان خرابی، کافی‌ست قطعه قدیمی را با مدل جدیدتر، تعویض کنید. افزون بر این، المنت به‌کاررفته در این فیلترها با استفاده از واشر، آب‌بندی می‌شود.  

فیلتر روغن پیچی

نمونه دیگر فیلترها، پیچی نام دارد و به کمک یک واشر بر روی بدنه موتور، پیچ می‌شوند. قسمت بیرونی این فیلترها، جنسی از فلز دارد. 

ویژگی های فیلتر روغن با کیفیت

همان‌طور که گفتیم، فیلتر روغن یکی از مهم‌ترین اجزا در هر خودرویی به حساب می‌آید و کیفیت آن، ارتباطی مستقیم با عملکرد موتور و بازده آن خواهد داشت. به گفته برخی از کارشناسان، فیلترهای فلزی (پیچی)، عملکردی بسیار بهتر در مقایسه با فیلترهای کاغذی دارند و می‌توانند روغن موتور را راحت‌تر و بهتر تصفیه کنند. علاوه بر این، موارد زیر را هم می‌توان به عنوان بخشی از ویژگی‌های یک فیلتر روغن باکیفیت در نظر گرفت:

• بالا بودن تعداد کاغذها یا فیلترها در بخش داخلی
• مقاومت کاغذهای داخلی در برابر فشار روغن
• مقاومت کافی محفظه اصلی در برابر فشار و حرارت
• بالا بودن کیفیت مجرای داخلی فیلتر
• عایق‌بندی مناسب به منظور جلوگیری از ورود آلودگی‌ها به داخل روغن موتور
• وجود سوپاپ اطمینان به جهت تنظیم فشار و حجم روغن

هنگام خرید فیلتر روغن بهتر است سراغ محصولات اصلی یا شرکتی معتبر بروید. مثلا فیلتر روغن KMC J7 شرکتی که در فروشگاه زدفیت به فروش می‌رسد، در مقایسه با نمونه‌های کپی یا متفرقه موجود در بازار، عملکردی به مراتب بهتر دارد. 

چرا باید فیلتر روغن را عوض کنیم؟

فیلتر روغن موتور، قطعه‌ای مصرفی با عمر محدود است و باید به صورت دوره‌ای تعویض شود تا عملکرد خود را حفظ کند. اگر به موقع برای تعویض این فیلتر اقدام نکنید، منافذ تعبیه‌شده بر روی آن، مسدود شده و حجم روغن در پشت فیلتر نیز افزایش پیدا خواهد کرد. در نتیجه این اتفاق، ممکن است سوپاپ اطمینان فیلتر، به‌درستی عمل نکرده و باعث ورود روغن آلوده و تصفیه‌نشده به داخل موتور شود.

همه این موارد در کنار یکدیگر، به معنی افزایش شانس آسیب دیدن موتور به خاطر ورود روغن آلوده به داخل آن است. 

زمان تعویض فیلتر روغن

اگر در رابطه با زمان تعویض فیلتر روغن از فروشندگان یا تعمیرکاران سوال کنید، احتمالا پاسخ‌های مختلفی را دریافت خواهید کرد. این بدان خاطر است که شیوه کارکرد خودروهای مختلف، با یکدیگر تفاوت‌های زیادی دارد و نمی‌توان نسخه‌ای مشخص را برای همه تجویز کرد. مثلا ممکن است در جاده‌های بیابانی زیاد تردد داشته یا کولر را در حالت درجا، زیاد روشن بگذارید؛ در چنین حالتی، فیلتر با سرعت بیشتری کثیف خواهد شد. 

برخی می‌گویند این فیلتر را در 5000 کیلومتر باید تعویض کرد که این مسئله نیز به عوامل مختلف بستگی دارد. با این حال، شاید بتوان گفت که بهترین زمان تعویض فیلتر روغن، وقتی است که برای عوض کردن خود روغن اقدام می‌کنید. در این حالت، روغن تازه ماشین شما نیز خاصیت خود را دیرتر از دست داده و به تبع آن، موتور نیز بازده بهتری خواهد داشت. 

علائم خرابی فیلتر روغن

فیلتر روغن نیز مانند هر قطعه دیگری ممکن است خراب شود و نیاز به تعویض داشته باشد. دلایل مختلفی برای خرابی فیلتر روغن وجود دارد که موارد زیر، از جمله مهم‌ترین نشانه‌ها هستند:

• فشار نامناسب روغن
• شنیده شدن صداهای غیر عادی از موتور
• کاهش عملکرد موتور و شتاب ماشین
• تغییر رنگ روغن
• روشن شدن چراغ چک
• انباشت ذرات مختلف در داخل روغن
• افزایش قابل توجه مصرف سوخت

سخن پایانی

فیلتر روغن، علی‌رغم قیمت پایین، از قطعات بسیار مهم در خودروها است و عدم توجه به عملکرد آن می‌تواند عملکرد کلی ماشین را دست‌خوش تغییر کند.

همان‌طور که گفتیم، نمونه‌های زیادی از این قطعات در بازار به فروش می‌رسد، ولی برای رسیدن به بالاترین بازده، لازم است سراغ محصولات اصلی بروید. در صورتی که قصد خرید لوازم یدکی خودرو را دارید، زدفیت در خدمت شما خواهد بود. این فروشگاه آنلاین با ارائه مجموعه کاملی از قطعات یدکی برندهایی مانند جک، کی ام سی، لیفان، ام وی ام و … محصولات اورجینال را با تضمین اصالت و قیمت، در اختیار شما قرار می‌دهد.